Вопрос-ответ

Текст вопроса:

Ответ:

Сәлеметсіз бе, Нуршат. Сіздің сұранысыңыз бойынша Абу Ханифа ғалымның өмірбаянын  және Абу Ханифа туралы кітапхана қорындағы әдебиеттер тізімі және қосымша мәліметтерді төмендегі сілтемеден алуға болады, осы мәлімет сіздің электронды поштаңызға жіберілді.

Абу Ханифа

(Ғалым өмірбаяны)

Әбу Ханифа һижри жыл санауы бойынша 80 жылы (милади 699 жылы) Куфа қаласында Омеядтар (Әмәуи) халифасы Абдул Мәлік ибн Маруанның халифалық тұсында дүниеге келген. Ата-бабасы Кабулдан қоныс аударған. Өмірінің елу екі жылын Әмауилер кезеңінде, ал қалған он сегіз жылын Аббасидтер кезеңінде өткізді.

Әбу Ханифаның әкесінің аты – Сәбит, атасының есімі – Зәута. Әбу Ханифаның ұлтын араб, набатей, түркі, т.б. дегендер кездескенімен, Әбу Захра оның дәулетті парсы әулетінен шықты деген көзқарасты көпшілік ғалымдар қолдайтынын айтады. Атасы Зәута Вавилонда туылған. Бір риуаят бойынша, арабтар ол жерлерді қол астына алғанда атасы тұтқынға түсіп, Тайм ұрпағынан Сағләбәның немесе Бәкірдің ұрпағы Уәйлдің құлы болып, кейіннен азат етілген десе, екінші бір риуаятта оның ата-бабаларының ешқашан құл болмағандығы айтылған.

Имам Әбу Ханифа мәуәли ғалымдары санатынан. Осы мәуәли ұғымына келсек, ол араб тіліндегі сөздікте «Қорғаушы, көмекші, ие, дос, азат етуші қожайын, азат етілген құл» деген мағыналарды береді. Ал термин ретінде ол – өз еркімен Исламды қабылдаған ұлты араб емес мұсылмандарға берілген атау. Ал олар екі топқа бөлінеді. Алғашқысы соғыста тұтқынға түсіп құл болған, кейін иесі азат еткен мәуәлиул-итақа, екіншісі – жаулап алынған елдердің арасында тұтқынға түскенімен құл болмаған, араб тайпаларының біреуімен келісіп, қоғамда беделін сақтау үшін күшті рулармен келісімге келіп, паналаған араб емес мұсылмандар. Оларды «Мәуәлиул-Ислам, мәуәлиул-муалат, мәуәлиул-ахд» деп атаған. Сондықтан, Әбу Ханифаның немересінің ант іше отырып, аталарының құл болмағандығын айтқанын ескерсек, Әбу Ханифаның әкесінің осы екінші топ мәулиден шыққанын айтуға негіз бар секілді. Әбу Ханифаның арғы атасы Мәрзубан (Мах) дәулетті кісі болған. Өйткені, мәрзубан – парсы тілінен аударғанда бай деген мағынаны білдіретін лақаб ат, әрі Пәхләуйлар мен Сасанидтер кезеңінде мәрзубан деген атақ аймақ басшыларына берілген атау.

Қалай дегенде де, атасының тұтқындалып, құл болуы ұзаққа созылмаған. Мұсылмандықты қабылдап, азаттығын алғаннан кейін аз уақыттың ішінде бұрынғы дәулеті мен беделіне қол жеткізген. Бұны атасы Зәутаның Куфада төртінші халифа хазірет Алимен (р.а.) жолығып, Наурыз мейрамында оған мухаллаба (тәтті) сыйлағанынан байқаймыз. Өйткені, ол кездері халифаға тек байлар ғана мухаллаба сыйлай алатын еді.

Осы жиында хазірет Али (р.а.) Зәутаның қасындағы баласы Сәбитке ізгі ұрпақ нәсіп болуын тілеп, «Аллаһ тағала балаңызға және оның болашақ ұрпақтарына мол береке берсін!» деп дұға қылған. Имам Ағзамның немересі Исмаил ибн Хаммад «Біз осы дұғаның қабыл болғанына сенеміз», – дейді. Шын мәнінде, Пайғамбарымыздың (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) ұрпағын жалғастырған ілім дариясы хазірет Алидің дұғасы орындалып, барша мұсылман үмбетіне ізгі іс қалдырған Әбу Ханифа дүниеге келді. Бәлкім, Әбу Ханифаның Пайғамбар ұрпақтарына деген терең сүйіспеншілігінің астарында да осы дұға жатқан болар, кім білсін. 

Айта кететін жайт, атасы құл болсын, болмасын, Әбу Ханифаның өзі азат әкеден азат болып туылған. Атасының құл болып-болмауы оның білім денгейіне, абырой мен сый-құрметіне, тақуалығына көлеңкесін түсіре алмайды. Ол адамзат алдындағы мәртебе абыройға дәулеті немесе араб болмағанынан емес, қайта болмысындағы парасаттылық, тақуалық және ақылдылығының арқасында қол жеткізген.

Әдебиеттер тізімі:

Ағзам Әбу- Ханифа (имам) Әл-фиқһул әкбар (Ең үлкен фикһ) [Мәтін] / Ағзам Әбу-Ханифа (имам).- Алматы: Баспалар үйі, 2014.- 48 б.

 Ислам [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық: А-Я / Қазақстан Респбуликасы Байланыс және ақпарат министрлігі ; құраст.: Б. Аяған, Ж. Ибрагимов, Ж. Абдраманов. - Алматы : Аруна, 2010. – 591 б.

Адильбаев, А. Абу Ханифа и ханафитский мазхаб [Текст] / А. Адильбаев, Ш. Адильбаева. - Алматы : Көкжиек, 2014. – С. 443

https://adebiportal.kz/kz/authors/view/2292

Текст вопроса:

Ответ:

Сәлеметсіз бе, Галина. Сіздің сұранысыңыз бойынша Абай Құнанбаевтың қара сөздері жайында кітапхана қорынан алып оқитын әдебиет тізімі көрсетіліп отыр және төменде көрсетілген сілтеме арқылы А. Құнанбаевтың қара сөздерін оқи аласыз. Осы мәлімет сіздің электронды поштаңызға жіберілді.

Абай Құнанбаев

 (Қара сөздері)

Әдебиет тізімі:

Құнанбаев, А. Шығармалар жинағы [Мәтін]: [жинақ] / құраст. Б. Әбдешев.- 2-ші бас.- Алматы: Өлке, 2014.- 512 б.

 https://www.zharar.com/kz/10791-kunanbaev_kara_sozderi_45.html

Текст вопроса:

Ответ:

Сәлеметсіз бе, Адай. Сіздің сұранысыңыз бойынша Орталық Қазақстан газетінің 2019 жылғы қаңтар айындағы жазушы Кәмел Жүністегі туралы  «Байқоңыр» мақаласының электронды түрі жіберілді. 

Жүністегі Кәмел

Мерзімді басылым беттерінде:

Майбас, Т. Байқоңыр [Мәтін] / Т. Майбас // Орталық Қазақстан.- Қарағанды, 2019.- 29 қаңтар (№10).- 4 б.

Текст вопроса:

Сәлеметсіздер ме. Маған Сеңкібай батырдың осы уақытқа шекті тараған ұрпақтары туралы мәлімет керек еді, және батыр туралы қызықты деректер.

Ответ:

Сәлеметсіз бе, Меруерт. Сіздің сұранысыңыз бойынша Сеңкібай батыр Оразғұлұлының осы уақытқа шекті тараған ұрпақтары туралы мәліметтерді және батыр туралы қызықты деректерді төмендегі газет мақалаларының және әдебиеттердің электронды түрінде (PDF) берілген нұсқадан оқи аласыз.

Оразғұлұлы Сеңкібай

Мерзімді басылым беттерінде:

1. Жаңқашұлы, Ж. Елдің пірі, ұрпақтың мақтанышы [Мәтін] // Орталық Қазақстан.- Қарағанды, 2009.- 17 қыркүйек (№141).- 6 б.
2. Жүкібай, М. Ұлы баба тұлғасы ұрпақ жүрегінде [Мәтін] / М. Жүкібай // Орталық Қазақстан.- Қарағанды, 2006.- 14 қараша (№49).- 4 б.
3. Ибраев, Ж. Ақ иық сұңқар Сеңкібай батыр [Мәтін] / Ж. Ибраева // Шет шұғыласы.- Ақсу-Аюлы, 2012.-16 ақпан (№7).- 5 б.
4. Мәкенбайұлы, Қ. Сеңкібай батыр Оразғұлұлы ел қорғаны болған [Мәтін] / Қ. Мәкенбайұлы // Қарқаралы.- 1992.- №7/8.- 3-11 б.
5. Мұқанов, Т. Ел тарихы – рухани қазына [Мәтін] / Т. Мұқанов // Тоқырауын тынысы.- Ақтоғай, 2014.-25 шілде.- 7 б.; 22 тамыз.- 9 б.
6. Мұқаш, Ж. Елін қорғап, жауына ұрыс салған [Мәтін] : Сеңкібай батырдың туғанына - 300 жыл / Ж. Мұқаш // Шет шұғыласы. – Ақсу-Аюлы, 2009. - 17 қыркүйек (№ 39). – 4 б.
7. Нажмадинова, Ә. Жиырмасында от кешкен мерген [Мәтін] / Ә. Нажмадинова // Шет шұғыласы.- Ақсу-Аюлы, 2018.- 7 маусым (№24).- 4 б.
8. Сеңкібай батыр // Шет өңірі.- Ақсу-Аюлы, 2019.- 28 ақпан (№9).- 1-2 б.

Әдебиеттерде:

9.  Қазақтың алпыс батыры [Мәтін] : қазақ батырлары және олар туралы аңыз-әңгімелер топтамасы / құраст. К. Оразбекұлы. – Алматы : Дәуір-Кітап, 2017. - 428 б. - (Ұлы Дала елі тарихи батырлары).

          «Қазақтың алпыс батыры» жинағында елімізді жоңғар, қалмақ   

          шапқыншылықтарынан, орыс, қытай отаршылдығынан, Қоқан, Бұқар    

          әмірліктерінің билеп-төстеуінен құтқарып, азат еткен, әр кезеңдерде,

          яғни, ХҮІІ-ХІХ ғасырларда өмір кешкен батырлардың жанқиярлық

          ерліктері жайында ел аузында қалған аңыз-әңгімелер молынан

          қамтылған. Сондай-ақ тарихи мәні бар деректер де назарға алынған.

          Бұл кітаптың тәуелсіздік үшін күрес жолында құрбан болған батыр

          бабаларымыздың тарихи тұлғаларын танытуға, жас ұрпақты

          ұлтжандылыққа, отаншылдыққа тәрбиелеуге қосар үлесі мол болмақ.

       http://kazneb.kz/bookView/view/?brId=1556004&lang=kk

1.  Жүністегі, К. Шырағдан [Мәтін] / К. Жүністегі.- Алматы: Ел-шежіре   ҚҚҚ, 2007.- 121-122 б.

Белгілі жазушы Кәмел Жүністегінің бұл жинағына қазіргі Қарағанды облысы Шет ауданының мәдени-рухани өміріне қатысты тарихи деректер мен материалдар топтастырылған.

Текст вопроса:

Ответ:

Сәлеметсіз бе Марал. Сіздің сұранысыңыз бойынша (Кітапханада тұрған Дьюи мысық туралы кітап), яғни Майрон Викидің «Дьюи. Кот из библиотеки, который потряс весь мир» кітабы кітапхана қорында жоқ болғандықтан мына сілтемелер арқылы осы кітапты оқуға болады.

Майрон Вики «Дьюи. Кот из библиотеки, который потряс весь мир»

http://booksonline.com.ua/view.php?book=63882

http://loveread.me/read_book.php?id=10931&p=1

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8C%D1%8E%D0%B8._%D0%9A%D0%BE%D1%82_%D0%B8%D0%B7_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B8,_%D0%BA%D0%BE%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%8F%D1%81_%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%8C_%D0%BC%D0%B8%D1%80

Текст вопроса:

Ответ:

Зәрубай Сүйіндікұлының газет беттеріне шыққан өлеңдерін электронды түрде (PDF) түрінде төмендегі тізімдерден аласыз.

Сүйіндікұлы Зәрубай

Мерзімді басылым беттерінде:

1. Майбас, Т. Сазгердің аңсар әндері [Мәтін] / Т. Майбас // Орталық Қазақстан.- Қарағанды, 2014.- 6 қараша (№214).- 6 б.
2.  Мұстафин, Қ. Туған жер [Мәтін] / Қ. Мұстафин // Заман.- Ақсу-Аюлы, 2000.- 16 желтоқсан (№46).- 3 б.
3. Сүйіндікұлы, З. Бұғылының бүршік атсын аршасы [Мәтін] / З. Сүйіндікұлы // Орталық Қазақстан.- Қарағанды, 2011.- 29 қазан (№178).- 6 б.

Текст вопроса:

Ответ:

Сәлеметсізбе! Сіздің сұрауыңыз бойынша Денсаулық туралы мерзімді басылым беттерінде жарық көрген мақалалар тізімін ұсынып отырмыз.

1.  Баймұхамбетов ,Қ.  Гепатиттен сақтаныңыз! [Мәтін] /Қ.Баймұхамбетов  //Орталық Қазақстан.- Қарағанды, 2018.- 30 қаңтар (№12).- 2 б

2. Сұлтан ,М.  Инсульттен қалай сақтануға болады  [Мәтін] /М.Сұлтан  

 // Егемен Қазақстан .- Астана ,2018.- 27 ақпан (№ 40).-3 б

3. Сүлейменов, А.  Вирустық гепатиттердің профилактикасы  [Мәтін] /А.Сүлейменов  // Шет шұғыласы.-  Ақсу-Аюлы ,2018.- 9 тамыз (№33)

4. Нұртаева, Д.  Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру дегеніміз не?  [Мәтін] /Д.Нұртаева //Шет өңірі.-Ақсу-Аюлы , 2018. -18 қазан (№40)

5. Шотбайқызы, А.  Аутизм дертінен арылуға болады [Мәтін] /А. Шотбайқызы // Егемен Қазақстан.- Астана, 2019.-19 ақпан  (№33)

6. Айтжанова, Қ. Ауру-астан...[Мәтін] /Қ.Айтжанова //Орталық Қазақстан .- Қарағанды,2019.- 26 ақпан (№22).-2 б

7.   Смайыл Ш.  ЕЛ екпеден неге қашады ? [Мәтін]  /Ш.Смайыл //Айқын .-Алматы , 2019.- 6 наурыз ( №36).-3 б

8.  Омарбекова Ж.   Жүрек қорғаны [Мәтін] /Ж.Омарбекова // Орталық Қазақстан.- Қарағанды , 2019.- 14 наурыз (№28)

9. Жүнісова Н.   Қоршаған ортаның денсаулыққа әсері көп  [Мәтін] /Н.  Жүнісова  //Егемен Қазақстан.- Астана , 2019.- 12 наурыз (№48)

Текст вопроса:

Ответ:

Сәлеметсіз бе, Айым. Сіздің сұранысыңыз бойынша ақын Дәулет Ырысбайұлының "Ғұмырымның тамшысы" атты жыр жинақтар кітабын электронды түрде (PDF) ұсынып отырмыз.

Ырысбайұлы Дәулет

Жыр жинақтар кітабы:

Ырысбайұлы, Д. Ғұмырымның тамшысы [Мәтін] : өлеңдер жинағы / Д. Ырысбайұлы.- Қарағанды: Болашақ-Баспа, 2000.- 100 б.

Текст вопроса:

Сәлематсыздар ма? Сіздердің кітапханаларыңызда сыбайлас жемқорлық туралы мәліметтер бар ма?

Ответ:

Сәлеметсізбе! Сіздің сұрауыңыз бойынша Сыбайлас жемқорлықпен күрес туралы мерзімді басылым беттерінде жарық көрген мақалалар тізімін ұсынып отырмыз.

Сыбайлас жемқорлықпен күрес

Мерзімді басылым беттерінде:

1. Жарболова ,Ә   Коррупциямен күрестің қарқындылығы маңызды [Мәтін] /Ә. Жарболова //]Президент және халық.- Алматы , 2018.- 12 қаңтар (№1)
2. Жиенбаева,Д     Жемқорлық жүгенделмей-даму жоқ [Мәтін] /Д. Жиенбаева. //Орталық Қазақстан.- Қарағанды , 2018.-1 наурыз (№25)
3. Өтегенов, Б     Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың мақсаты мен міндеті [Мәтін] /Б.Өтегенов // Шет шұғыласы.- Ақсу-Аюлы, 2018.- 26 маусым (№27)
4. Сыбайлас жемқорлықпен күресу-баршамыздың міндетіміз [Мәтін] //Шет шұғыласы.- Ақсу-Аюлы,2018.-30 тамыз (№36).-2 б
5. Жандәулетов,М   Қызметтік ар-ұждан сақталған жерде жемқорлыққа жол жоқ. [Мәтін] /М.Жандәулетов // Шет шұғыласы .- Ақсу-Аюлы,2018.- 8 қараша (№46).
6. Сүлейменова, Ж. Баршамыздың ортақ міндетіміз [Мәтін] /Ж.Сүлейменова // Шет шұғыласы Ақсу-Аюлы,2018.-20 қараша (№52)
7. Марафон кітабы Жаңаарқа ауданына тапсырылды. [Мәтін] //Шет шұғыласы.- Ақсу-Аюлы,2018.- 4 қазан (№41)
8.  Қоңыр, Е.   Сыбайлас жемқорлықпен күрес күшейе түспек. [Мәтін] /Е.Қоңыр //Айқын.- Алматы, 2019.- 22 маусым (№95).
9. Айтжанова, Қ. Тың жоба - жемқорлыққа тосқауыл. [Мәтін] /Қ.Айтжанова // Орталық Қазақстан.- Қарағанды,2018.-27 қараша ( №133). 1 б
10. Үшбаев ,Е   Жемқорлық-қауіпті дерт [Мәтін] /Е.Үшбаев //Шет өңірі.- Ақсу-Аюлы,2018.- 25 қазан ( №41) 2.б
11. Сыбайластыққа қоғамда орын жоқ [Мәтін] //Шет өңірі.-Ақсу-Аюлы, 2019.-24 қаңтар (№4) 3.б
12. Сыбайлас жемқорлықпен күрес-уақыт талабы [Мәтін] //Қазақ спорты.- Астана, 2019.- 12 наурыз (№ 9).- 7 б.

Текст вопроса:

22 наурыз - Ұлыстың ұлы күніне арналған

Ответ:

Сәлеметсізбе! Сіздің сұрауыңыз бойынша 22 наурыз - Ұлыстын ұлы күніне байланысты мерзімді басылым беттерінде жарық көрген мақалалар тізімін ұсынып отырмыз.

22 наурыз – Ұлыстын ұлы күні

Мерзімді басылым беттерінде:

1. Наурыз [Мәтін] //Орталық Қазақстан.-Қарағанды,2018.-20 наурыз (№32).- 3 б.
2. Кәрім, Н. Әзілің жарасса... [Мәтін] /Н.Кәрім // Орталық Қазақстан.- Қарағанды,2018.- 20 наурыз (№32)
3. Ескекбаев, Д. Армысың әз-Наурыз немесе мыңжылдық мейрам туралы [Мәтін] /Д.Ескекбаев. //Төртінші билік.- Астана,- 15 наурыз (№5).
4. Ағыбай, А. Наурыз сыры [Мәтін] /А.Ағыбай //Орталық Қазақстан.-Қарағанды,2018.- 20 наурыз (№32).
5. Айтжанова, Қ. Жат жердегі қандастар [Мәтін] /Қ.Айтжанова // Орталық Қазақстан.-Қарағанды,2018.- 20 наурыз (№32).- 3 б
6. Сұңғатұлы, Ж.  Арқадағы арда жырдың арыны [Мәтін] Ж.Сұңғатұлы //Орталық Қазақстан.- Қарағанды,2018.-17 наурыз (№31).-2 б
7. Төлеуғалиев,Б. Наурыз тойы қалай өтіп жүр? [Мәтін] /Б.Төлеуғалиев. // Ана тілі .- Алматы, 2018.- 10 қаңтар (№1).-1 б
8. Аққайыр, Ж   Күлімдесіп көрісіп, құшақтасып... [Мәтін] /Ж.Аққайыр  // Айқын.-Алматы,2019.-13 наурыз (№39).- 1-8 б
9. Асан,М   Наурыз нақыштары-жаңа үлгіде [Мәтін] /М.Асан //Егемен Қазақстан.-Астана,2019.-14 наурыз (№50).- 6 б
10. Октябрь, А Секер әженің құрақ көрпесі [Мәтін] /А.Октябрь //Егемен Қазақстан.-Астана, 2019.-15 наурыз (№51).- 7 б
11. Шынтемірқызы, Г   Амал келді-жыл келді! [Мәтін] /Г.Шынтемірқызы//Егемен Қазақстан.-Астана,2019.-15 наурыз (№51).- 3 б