Batyrlar

Дербисалы Айдаболулы (1707-1794гг.)

Талай тарихи тұлғаларды тудырған Нұраның киелі топырағы ғасырлар қойнауына маңып бара жатқан ұлы оқиғалардың да куәсі.1707-1794 жылдар аралығында өмір сүрген. Қазақ елінің іргелі мемлекет болып қалыптасуыда Абылай ханның алар оны қаншалықты ерекше болса,қол бастаған батырларының да орны соншалықты бөлек болғаны аян. Абылай ханның ту ұстаған үзеңгілес батырлары Әлтекеде Жидебай Кернейде Жарлығап Қарашорда Сеңкібай сынды біртуар тұлғаларымен замандас болған батырлардың бірі - Деріпсалы. Туған жерді жаудан қорғау жолындағы жорықтардың бәріне қатысқан Деріпсалы Айдаболұлы шамамен 1707-1794 жылдары өмір сүрген. Нұра өзенінің бойын жайлаған Дебекең бабамыз қыста Құсмұрын тауында қыстап, жазда Нұра бойымен көшіп, Талды, Кежек, Аршалы, Сарытоғанбай, Ақшатауды жайлаған Батыр бабамыздың мәңгілікке дамылдаған жері қазіргі Красная поляна ауылдық округіндегі Деріпсалы елді мекені. Дебекең жайлы ел арасында деректер аз жиналған. Арқа өңіріне белгілі айтыскер ақын Жәкен Байтуовтың «Ақсерке мен Бөрі батыр» дастанында батыр бабамыздың егде тартқан кезіндегі ерлігімен жас батыр Бөріге берген батасы әдемі өрілген.Дебекеңнің үлкен әйелінің қыстауы Құсмұрында,екінші әйелінің қыстауы Қызылқойда болған. Үшінші қыстауы Орташоқы мен Шетшоқының арасында қоныстанған .

Аңырақай шайқасына қатысып қиян-кескі ұрыстарда көзсіз ерлік көрсеткен бабаларымыздың Алқакөл шайқасындағы ерліктері,қалмақ батырларымен жекпе-жекке шығуы тарихтан белгілі. Сол жекпе-жекте көзге түсіп Деріпсалы мыңбасы батыр.

Деріпсалының Бөріге берген батасы:

Алдыңнан жансын шырағың,

Кетпесін қолдан құралың.

Үстем болсын мұратың,

Өз құрбыңның алды бол.

Тұқымың өсіп, малды бол.

Сөзге шебер шешен боп,

Ел бастайтын көсем бол

Жаудан қайтпас көсем бол,

Халқың үшін тоқты бол.

Сөзге ұстамды мықты бол,

Жолдасыңмен тату бол.