Тел.: +7 705 777 7788 Кіру

Сәкен Сейфуллин (1894-1938)

Сәкен СЕЙФУЛЛИН (1894-1938) - қазақтың классик ақыны.Қарағанды облысы Ақадыр ауданы, Қарашілік қыстағында дүниеге келген. Hілдідегі орыс-қазақ, Ақмоладағы бастауыш приход мектебінде. қалалық үш класты училищеде оқыған. 1914 жылы Қазанда «Өткен күндер тұңғыш өлендер жинағын бастырды. Омбыда қазақ жастарынын "Бірлік" қауымы басшыларыныц 6ipi болды. 1917 жылы Бұғылыда мектеп ашып, орыс тілінен сабақ берді Ақмолада «Жас қазақ» ұйымын ашты. Tipшiлiк» газетін шығарысты, 3 айлық педкурста оқытушы болған. 1918 жылғы сәуірде «Жас қазақ марсельезасын» жазып, 1 мамырда «Бақыт жолында» атты пьесасының премьерасын көрсетті 1918 жылы «азап вагонында» 47 күн ажалмен арпалысып, 1919 жылғы 3 сәуірде Колчактың Омбыдағы түрмесінен қашып шықты. 1920 жылы 7 мамырда Ақмолада атқару комитеті төрағасының орынбасары және әкімшілік бөлімінің меңгерушісі болады. 1920 жылы Қазақ Кенес Автономиялық Республикасын жариялаған
Кенестердің 1-Құрылтай съезіне қатысып. Орталық Атқару Комитетінің мүшесі боп сайланды. Жер-су комиссиясының жұмысына және баспасөз ісіне басшылық етті. 1922 жылы «Еңбекші қазақ» газетінің редакторы, Халық Ағарту Комиссарының орынбасары болды. Қазақ АССР Кеңесінің съезінде Халық Комиссарлары Кенесінің Төрағасы болып сайланды. 1925 жылы Халық ағарту комиссариаты жанындағы ғылым орталығының төрағасы, Қазақстан пролетар жазушылары ассоциациисының (ҚазАПП) басшысы болып тағайындалды. 1926 жылы БК(б)П Өлкелік комитетінің партия тарихы бөлімінің меңгерушісі, 1927 жылы Қызылордадағы халық ағарту институтының, Ташкенттен қазақ педаготикалық институтының директоры болып жұмыс icтeді. 1927 жылы шыққан «Жыл құсы» альманахына басшылық eттi, «Жаңа әдебиет» журналын ашуға атсалысты. 1929 жылы қазақтың зиялы азаматтарына арнап ауыз әдебиеті үлггісін жинау жөнінде жазған «Ашық хатын» жариялады. Қазақтың мемлекеттік педагогика институтының доценті болды. 1932 жылы «Әдебиет майданы» журналынын редакторы, 1934 жылы Қазақтың коммунистік журналистика институтының профессоры қызметін атқарды. 1936 жылы Қазақ әдебиеті мен нерінің Мәскеуде өткен бірінші онкүндігіне қатысты. 1917 жылы «Жұбату» атты тұңғыш әңгімесін жазды. 1922 жылы «Асау тұлпар» атты өлендер жинағын, «Бақыт жолында», «Қызыл сұңқарлар» пьесаларын жазды. «Домбыра», «Экспресс», «Тұрмыс толқынында», «Көкшетау» өлен-поэмалар жинақтарын, «Тар жол, тайғақ кешу» атты тарихи мемуарлық романын, «Жер қазғандар» повесін жарыққа шығарды. 30-шы жылдары «Альбатрос», «Қызыл ат», «Социалистан» атты поэмаларын, «Айша». «Жемістер» атты повестерін жариялады. Қазақстан ескі әдебиет нұсқаларын жинау, зерттеу, бастыру ісімен шұғылданды. Қазақ фольклоры тарихына арналған «Қазақ әдебиеті кітабын жазды. Қазақ әдебиетінің оқулықтарын жасауға қатысты. Басты шығармалары орыс тіліне аударылып. Кенестер Одағы халықтарының бірқатар тілдерінде басылды. Қазақ жазушыларыныц ішінен
тұңғыш рет Еңбек Қызыл Ту орденімен марапатталып. шығармашылық еңбегіне 20 жыл толуы мерекеленді. Қазақстан Жазушылар одағы тандаулы деректі проза мен публицистикалық шығармаларға жыл сайын бepіліп тұратын С.Сейфуллин атындағы әдеби сыйлық тағайындады (1985). Қалалар мен елді мекендерге, театрлар мен мектептерге, кітапханалар мен көшелерге Сәкен Сейфуллиннің аты берілген.

Мерзімді басылымдар беттерінен:

Орталық Қазақстан, 2020. - 11 ақпан (№16). - 6 б.

Астана ақшамы. 2019 ж. 31 желтоқсан (№154). - 8 б.

Түркістан. 2019 жыл. 19 желтоқсан (№50). - 2 б.

Үш қоңыр. 2019 жыл. 15 қараша (№46). - 5 б.

Орталық Қазақстан. - 2020. - 17 қыркүйек (№101). - 6 б.

Астана ақшамы. - 2016. - 15 желтоқсан (№47). - 6 б.

Үркер. - 2020. - тамыз (№8). - 36-38 б.

Ардагер айнасы. - 2021. - 12 наурыз (№6). - 4 б.

Шет шұғыласы. - 2021. - 15 сәуір (№15). - 4 б.

Астана ақшамы. - 2021. - 18 наурыз (№31). - 6 б

 Сейфуллин С. ҮРЖАРДА Сәкеннің ізі қалған [Мәтін] /Сейфуллин С.// Ана тілі. - 2021. - 11-17 қараша (№45). - 7 б.